Odziedziczyłeś spadek? Masz za sobą postępowanie sądowe w sprawie stwierdzenia spadku albo notariusz sporządził akt poświadczenia dziedziczenia? Spadkobiercami zostało wspólnie kilka osób? Niestety to jeszcze nie koniec. Kolejnym krokiem będzie, bowiem dział spadku.
Dlaczego dokonanie działu spadku jest istotne?
Dokonanie działu spadku jest o tyle istotne, iż do tego momentu, jako spadkobiercy pozostajecie współwłaścicielami całego majątku spadkowego. Dotyczy to także długów wchodzących w skład tego spadku. Bowiem do tej chwili za długi spadkowe każdy z Was odpowiada z całego swojego majątku. Dopiero przeprowadzenie działu spadku pomoże uregulować ten stan i za długi będziesz odpowiadać tylko do wysokości przyznanego Ci udziału w spadku.
Przeprowadzenie działu spadku nie jest obowiązkowe. Nie ma też określonego terminu, w jakim musi zostać przeprowadzony dział spadku.
W jaki sposób można przeprowadzić dział spadku?
Działowi podlegać będą jedynie aktywa. Nie możecie, więc dzielić długów wchodzących w skład spadku. Działu spadku możecie dokonać na kilka sposobów. Czasem nie będzie nawet konieczne składanie wniosku do sądu.
Jeżeli wraz z pozostałymi spadkobiercami jesteście w stanie dojść do porozumienia, możecie podpisać umowę o dziale spadku. Pamiętaj jednak, że jeżeli w skład masy spadkowej wchodzi nieruchomość np. dom, mieszkanie umowa taka będzie musiała być zawarta przed notariuszem.
Kolejnym sposobem jest zawarcie ugody przed mediatorem. Pamiętaj jednak, że taką ugodę zawartą przed mediatorem musi zatwierdzić sąd.
O mediacji więcej znajdziesz tutaj:
https://adwokat-michorczyk.pl/mediacja-i-mediator-co-zyskujesz-wybierajac-mediacje/
https://adwokat-michorczyk.pl/mediacja-jest-dla-ciebie/
Do powyższych sposobów konieczna jednak jest, chociaż minimalna szansa na porozumienie, bowiem sposoby te wymagają współdziałania oraz wspólnego stawiennictwa np. u notariusza. W razie konfliktu i braku szans na porozumienie może okazać się, że jedną możliwością jest skierowanie sprawy do sądu.
Od czego zacząć przygotowania do działu spadku?
Aby zainicjować sprawę złóż w sądzie wniosek o dział spadku. Wniosek o dział spadku może złożyć m.in. każdy ze spadkobierców, niezależnie od posiadanego udziału w spadku oraz zgody pozostałych spadkobierców.
Po pierwsze będziesz musiał ustalić, co wchodzi w skład masy spadkowej. Jeżeli masz taką możliwość, przygotuj odpowiednie dokumenty w tym zakresie. Odnosi się to wszelkich dokumentów potwierdzających, że dana rzecz należała do spadkobiercy tj. nieruchomości, samochód, sprzęty AGD itd. Mogą to być: wydruki z ksiąg wieczystych, postanowienia sądu, wszelkie dokumenty urzędowe, umowy sprzedaży, akty notarialne. Jeżeli możesz, ustal, czy spadkobierca posiadał rachunki bankowe i jakie kwoty znajdowały się na tym rachunku w dniu śmierci spadkobiercy, bowiem środki te także wchodzą w skład masy spadkowej.
Konieczne będzie także, abyś oszacował wartości każdego ze wskazanych składników majątku. Mogą to być ceny orientacyjne. Jeżeli nie wiesz, ile dana rzecz może kosztować, możesz podeprzeć się np. aukcjami lub ofertami z popularnych serwisów np. Allegro, OLX. Pamiętaj jednak, że sąd może uznać za konieczne przeprowadzenie opinii biegłego rzeczoznawcy, który oszacuje wartość poszczególnych składników majątku spadkowego.
Jakie dokumenty dołączyć do wniosku o dział spadku?
Do wniosku o dział spadku dołącz następujące dokumenty:
1. dokument potwierdzający nabycie przez Ciebie spadku – postanowienie sądu wraz z klauzulą prawomocności lub akt notarialny – poświadczenie dziedziczenia;
2. zaświadczenie z Urzędu Skarbowego, że został uiszczony podatek od spadku lub, że byłeś zwolniony od uiszczenia takiego podatku;
3. opłata sądowa od wniosku (art. 51 u.k.s.c.) – opłata będzie zależeć od tego, czy wniosek będzie złożony zgodnie przez wszystkich spadkobierców oraz od tego, czy we wniosku zawarty jest wniosek o zniesienie współwłasności tj. czy efektem postępowania ma być przyznanie konkretnych rzeczy na wyłączną własność poszczególnym spadkobiercom:
-
300 zł — opłata stała od wniosku zawierający zgodny projekt działu spadku;
-
500 zł – opłata stała od wniosku o dział spadku (brak zgody);
-
600 zł -opłata stała od wniosku zawierającego zgodny projekt działu spadku i zniesienia współwłasności;
-
1.000 zł – opłata stała od wniosku o dział spadku połączony ze zniesieniem współwłasności (brak zgody).
4. dokumenty potwierdzające, że dana rzecz była własnością spadkobiercy – umowy sprzedaży, w tym akty notarialne, odpisy z ksiąg wieczystych, wyciąg z rachunku bankowego, zaświadczenia z urzędów, wypis z rejestru gruntów.
5. jeżeli wniosek jest zgodny — dołącz do wniosku projekt działu spadku.
Jak obliczyć należne spłaty i dopłaty oraz nakłady?
Działu spadku nie musicie przeprowadzać zgodnie z posiadanym przez Was udziałami w spadku. Może zdarzyć się, że rzeczy wchodzące w skład spadku otrzyma np. tylko jeden ze spadkobierców. W takiej sytuacji możesz żądać, aby zostały one wyrównane przez tego spadkobiercę. Oznacza to, że może on zostać zobowiązany do spłaty na Twoją rzecz. Pamiętaj, że wszelkie rozstrzygnięcia w tym zakresie muszą znaleźć się w postanowieniu kończącym sprawę, gdyż z roszczeniem o spłaty i dopłaty oraz zwrot nakładów nie można występować już po zakończeniu sprawy.
Termin i wysokość spłat ustala sąd. Sąd bierze pod uwagę przede wszystkim wartość otrzymanego składnika majątku, udział spadkobiercy w spadku oraz jego możliwości majątkowe, co do spłat. Sąd może rozłożyć spłaty na raty – maksymalnie na 10 lat.
Dodatkowo pamiętaj, że w tym samym postępowaniu możesz żądać od pozostałych spadkobierców zwrotu nakładów koniecznych i ulepszających poniesionych na składniki majątku wchodzące w skład spadku. Jeżeli to Ty dokonywałeś opłat np. za czynsz lub remonty możesz wnosić, aby pozostali spadkobiercy zwrócili Ci odpowiednie kwoty.
Nie ma także przeszkód, w razie zgodnego wniosku stron, aby sąd orzekł, że dana rzecz zostanie przyznana danemu spadkobiercy bez spłat i dopłat.
Uwaga! Niniejszy post nie stanowi porady prawnej. Pamiętaj, że każda sprawa jest inna. W zależności od okoliczności w Twojej sprawie może być konieczne podjęcie szczególnych działań. Jeżeli masz wątpliwości, co należy zrobić w Twojej sytuacji, powinieneś skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.
