Zastanawiasz się nad wszczęciem sprawy o alimenty? Jak do każdej sprawy, tak do sprawy o alimenty warto wcześniej odpowiednio się przygotować. W ten sposób zaoszczędzisz sobie czasu i problemów, które mogą wyniknąć w trakcie trwania postępowania. W tym wpisie skupię się przede wszystkim na najbardziej powszechnych alimentach tj. na rzecz małoletnich dzieci.
Jak można ustalić alimenty?
Alimenty mogą być ustalone na kilka sposobów. Czasem nie będzie nawet konieczne złożenie pozwu do sądu.
Jeżeli rodzice są w stanie się porozumieć mogą zawrzeć umowę alimentacyjną. Umowa alimentacyjna zawarta przed notariuszem i zawierająca oświadczenie o poddaniu się egzekucji z art 777 k.p.c. jest tytułem egzekucyjnym. Oznacza to, iż po nadaniu takiej ugodzie przez sąd klauzuli wykonalności i w razie braku płatności możesz skierować sprawę do komornika.
Kolejnym sposobem jest zawarcie ugody przed mediatorem. Ugoda zawarta przed mediatorem musi zostać zatwierdzona przez Sąd, który nada jej klauzulę wykonalności. Z taką ugodą także możesz iść do komornika w razie braku płatności.
O mediacji więcej znajdziesz tutaj:
https://adwokat-michorczyk.pl/mediacja-i-mediator-co-zyskujesz-wybierajac-mediacje/
https://adwokat-michorczyk.pl/mediacja-jest-dla-ciebie/
Do powyższych sposobów konieczna jednak jest, chociaż minimalna szansa na porozumienie pomiędzy rodzicami, bowiem sposoby te wymagają ich współdziałania. W razie konfliktu pomiędzy rodzicami i braku szans na porozumienie może okazać się, że jedną możliwością jest skierowanie sprawy do sądu.
Co sąd bierze pod uwagę przy ustalaniu alimentów?
Jeżeli zdecydujesz się na wniesienie sprawy o alimenty do sądu, musisz pamiętać o kilku rzeczach. W pierwszej kolejności konieczne jest poznanie, co sąd bierze pod uwagę w takich sprawach.
Zgodnie z art. 135 § 1 k.r.o. zakres świadczeń alimentacyjnych zależy od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego.
Możliwości zarobkowe zobowiązanego
Wbrew powszechnym opiniom sąd nie bierze pod uwagę rzeczywistych zarobków lub ich braku. Istotne za to są możliwości zarobkowe zobowiązanego tj. rodzica. Oznacza to, jaki dochód dana osoba z posiadanym doświadczeniem i kwalifikacjami ma możliwość osiągnąć. W konsekwencji sąd będzie oceniał czy zobowiązany do alimentów realizuje swoje możliwości zarobkowe. Czyli czy osiąga dochody na miarę swoich możliwości – wieku, stanu zdrowia, doświadczenia zawodowego, odbytych szkoleń, posiadanych certyfikatów.
Usprawiedliwione potrzeby dziecka
Kolejno istotne są usprawiedliwione potrzeby uprawnionego tj. dziecka. Tutaj sąd ocenia, jaki jest koszt utrzymania dziecka, ale tylko w zakresie realizacji niezbędnych jego potrzeb. Do tej kategorii zalicza się przede wszystkim bieżące wydatki takie jak wyżywienie, ubrania, leczenie, zajęcia dodatkowe, wyprawka szkolna.
Osobiste starania
Sąd bierze także pod uwagę osobiste starania o wychowanie dziecka. Zgodnie z art. 135 § 2 k.r.o. istnieje możliwość dla osoby zobowiązanej do alimentów, aby wykonała swój obowiązek alimentacyjny poprzez osobiste starania (czy to w całości, czy w części). Pamiętaj, że do alimentów zobowiązani są obydwoje rodzice. Osobiste starania to przede wszystkim troska o rozwój fizyczny i umysłowy dziecka oraz przygotowanie go do samodzielnego życia w społeczeństwie. Tutaj istotne jest m.in. to, kto zabiera dziecko do lekarza, kto pomaga mu odrabiać lekcje, kto uczęszcza na wywiadówki. Co ważne osobiste starania są tak samo doniosłe i potrzebne, jak środki pieniężne (por. Wyrok SO w Olsztynie z 29.01.2020 r., VI RCa 307/19, LEX nr 2785711).
Pamiętaj także, że zgodnie z obowiązującymi przepisami dziecko ma prawo do równej stopy życiowej co rodzice. Oznacza to, iż dziecko powinno mieć zapewniony taki sam standard życia jak jego rodzice. W judykaturze zgodnie przyjmuje się, że zakres usprawiedliwionych potrzeb dziecka powinien być ustalony w ten sposób, aby w razie ich zaspokojenia stopa życiowa dziecka była taka sama jak stopa życiowa rodziców, gdyż poziom i jakość realizacji potrzeb dziecka zależą od możliwości zarobkowych i majątkowych rodziców, które także wyznaczają ich poziom życia (wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 24 lipca 2013 r., sygn. akt: I Ca 256/13).
Co powinnam przygotować do sprawy o alimenty?
Pamiętaj, że każde twierdzenie, które zawrzesz w pozwie powinno znaleźć odzwierciedlenie w dowodach, jakie przedłożysz do sądu.
Warto wcześniej rozpisać, jakie średnie koszty ponosisz na utrzymanie dziecka w wymiarze miesięcznym. Pamiętaj, aby dostosować wydatki do wieku, stanu zdrowia i potrzeb Twojego dziecka. Możesz podzielić wydatki na przykładowe kategorie.:
– opłaty za żłobek/przedszkole/szkołę
– zajęcia dodatkowe
– wyżywienie
– ubrania, obuwie
– środki pielęgnacyjne/ kosmetyki
– lekarstwa/ wizyty lekarskie
– zabawki
– przybory szkolne
– rozrywka – wyjścia do kina, teatru, zoo
Odnośnie kosztów wynajmu mieszkania i opłat za media sądy w większości przyjmują, iż koszty te obciążają tego rodzica, z którym dziecko na stałe mieszka. Nie możesz, więc w koszty utrzymania dziecka wprost wliczyć całości wydatków związanych z najmem. Można wliczyć jedynie taką część rachunków, o jaką wzrosły opłaty związane z bieżącą eksploatacją lokalu ze względu na zamieszkanie w nim dziecka oraz ewentualną podwyżkę opłaty za czynsz z uwagi na przebywanie w mieszkaniu dodatkowego lokatora (wyrok SR w Kielcach z 24.01.2020 r., III RC 791/19, LEX nr 3068435)
Dokumenty – jakie przygotować?
-
dokumenty urzędowe – akt urodzenia dziecka – w większości Urzędów Stanu Cywilnego otrzymasz taki dokument „od ręki”, jednak może zdarzyć się, iż konieczne będzie oczekiwanie na jego wydanie;
-
faktury imienne, potwierdzenia przelewów, wydruki z konta bankowego — potwierdzające ponoszone wydatki na dziecko. Pamiętaj, że przedłożenie paragonów może być niewystarczające, gdyż nie potwierdzają one, że to Ty poniosłeś dany wydatek. Najlepiej mieć faktury imienne (na Ciebie lub dziecko) albo potwierdzenia przelewów czy wydruk z konta bankowego, które odzwierciedlają ponoszone wydatki. Paragony mogą być pomocne tylko, jako punkt odniesienia dla sądu do ustalenia cen danych produktów. Co ważne pamiętaj, aby do sądu przedkładać dokumenty potwierdzające tylko wydatki ponoszone na dziecko, aby nie zostały one zakwestionowane przez drugą stronę;
-
zaświadczenie o dochodach, potwierdzenie kwalifikacji, deklaracje PIT za poprzednie lata – wszystko to, co pozwoli na wykazanie możliwości zarobkowych zobowiązanego oraz Twojej sytuacji materialnej. Jeżeli nie dysponujesz dowodami w zakresie aktualnych zarobków zobowiązanego możesz w pozwie wnioskować, aby sąd zobowiązał do ich przedłożenia;
-
dokumentacja medyczna – w razie pozostawania dziecka w stałym leczeniu i w związku z tym koniecznymi wydatkami na ten cel;
-
wydruki z mediów społecznościowych, wiadomości tekstowe, e-mail z drugim rodzicem – wszystko to, co pozwoli na wykazanie możliwości zarobkowych zobowiązanego oraz Twojej sytuacji materialnej. Dowody te mogą być także przydatne do wykazania osobistych starań i tego kto i w jakim zakresie zajmuje się dzieckiem. Powyższe mogę być także pomocne przy wykazaniu standardu życia zobowiązanego – np. zdjęcia z wyjazdów zagranicznych, potwierdzenie zajmowanego stanowiska na LinkedIn.
Przesłuchanie świadków
Pamiętaj, że dowodem mogą być także przesłuchania świadków. Warto przed złożeniem pozwu przemyśleć, kto może posiadać największą wiedzę na temat Twojej sytuacji i potrzeb dziecka oraz możliwości zarobkowych zobowiązanego. Lepiej powołać kilku świadków posiadających największą i aktualną wiedzę, których zeznania będą przydatne i istotne w sprawie, niż kilkunastu znajomych czy całą rodzinę.
Uwaga! Niniejszy post nie stanowi porady prawnej. Pamiętaj, że każda sprawa jest inna. W zależności od okoliczności w Twojej sprawie może być konieczne podjęcie szczególnych działań. Jeżeli masz wątpliwości, co należy zrobić w Twojej sytuacji powinieneś skonsultować się z doświadczonym prawnikiem.
